فهرست مطالب
الزامات اتاق تمیز به مجموعه استانداردها و شرایطی گفته می شود که برای طراحی، ساخت و نگهداری اتاق هایی با محیطی کاملاً کنترل شده ضروری است. این فضاها نقش حیاتی در صنایع حساس مانند داروسازی، تجهیزات پزشکی، الکترونیک و صنایع غذایی ایفا می کنند. جایی که کوچک ترین ذره یا آلودگی می تواند کیفیت محصول و سلامت مصرف کنندگان را به خطر بیاندازد. در این مقاله، به بررسی الزامات مختلف اتاق تمیز از جنبه های فنی، بهداشتی و قانونی می پردازیم و شما را با مهم ترین نکات برای راه اندازی و مدیریت این فضاها آشنا می کنیم.
برای کسب اطلاعات کامل و جامع درباره کلین روم قاله اتاق تمیز را مطالعه فرمایید.
تلفن تماس: ۷-۳۲-۴۲-۵۲-۰۹۱۲
چگونه یک اتاق تمیز را تمیز نگه می دارید؟
حفظ شرایط اتاق کلین روم به دلیل حساسیت بالای آن در صنایع مختلف، نیازمند رعایت الزامات اتاق تمیز است. اتاق های تمیز به طور طبیعی حساس هستند و هر چیزی که وارد آن ها می شود، حتی کارکنان، می تواند ذراتی را وارد هوا کند. این ذرات می توانند کیفیت محیط را به خطر بیاندازند. بنابراین، سوال اصلی این است که چگونه می توان اتاق تمیز را مطابق با استانداردهایی که به سختی رعایت کرده ایم، نگه داریم؟
در ادامه چند مفهوم اساسی و چند پیشنهاد مفید برای حفظ بالاترین سطح تمیزی اتاق را تشریح خواهیم کرد تا به بهترین شکل الزامات مهم اتاق تمیز را رعایت کنید.
۱. لباس پوشیدن (Gowning) از الزامات مهم اتاق تمیز
لباس پوشیدن (Gowning) یکی از مهم ترین الزامات اتاق تمیز است که برای جلوگیری از ورود آلودگی به محیط های کنترل شده ضروری است. در کلین روم ها، حتی کوچک ترین ذره ای از گرد و غبار یا آلودگی می تواند تاثیرات منفی زیادی بر کیفیت محصولات یا فرآیندهای تولیدی بگذارد. به همین دلیل، کارکنان باید پیش از ورود به این فضاها مراحل دقیق لباس پوشیدن را به دقت انجام دهند.
الزامات اتاق تمیز در هر محیط حساس، شامل رعایت دقیق پوشش های محافظتی است که به منظور جلوگیری از ورود آلودگی و ذرات به فضای اتاق تمیز ضروری هستند. بسته به کلاس کلین روم شما، این پوشش ها می توانند متفاوت باشند. در برخی اتاق های تمیز، ممکن است تنها یک لباس ساده و دستکش کافی باشد، اما در اتاق های تمیز با استانداردهای بالاتر، ممکن است نیاز به روپوش کامل، ماسک و عینک محافظ نیز باشد. ابتدا باید استانداردهای خود را مشخص کنید سپس باید بدانید که کارکنان شما باید دقیقاً چه لباسی را بپوشند.
۲. میز ها و صندلی های اتاق تمیز (Furniture):
انتخاب اثاثیه مناسب، یکی از الزامات حیاتی برای حفظ استانداردهای بالای یک اتاق پاک است. همان طور که می دانیم، حتی اثاثیه ای که به نظر ثابت و بی حرکت هستند، می توانند ذرات ریز و گرد و غبار را در محیط منتشر کنند. به همین دلیل، تولیدکنندگان به طراحی و تولید اثاثیه خاصی پرداخته اند که میزان انتشار ذرات را به حداقل می رسانند. این نوع اثاثیه با استفاده از مواد خاص و پوشش های محافظ، از تجمع گرد و غبار روی سطح خود جلوگیری می کنند.
اگر قصد دارید یک اتاق تمیز راه اندازی کنید یا به دنبال ارتقاء تجهیزات موجود خود هستید، توجه به انتخاب اثاثیه مناسب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
۳. دوش هوا (Air Shower) :
اگر نگران محدود کردن میزان ذرات وارد شده به فضای تمیز خود هستید، ممکن است به یک دوش هوا نیاز داشته باشید. دوش هوا معمولا در کنار اتاق تعویض لباس استفاده می شود و هر ذره ای را که می تواند به راحتی از روی افرادی که وارد اتاق تمیز می شوند را از بین ببرد. این یک راه عالی برای از بین بردن ذرات اضافی قبل از ورود کارکنان به اتاق است.
چرا دوش هوا اهمیت دارد؟
- حفظ استانداردهای اتاق تمیز
- کاهش ریسک آلودگی محصولات
- افزایش عمر مفید تجهیزات
- تطبیق با استانداردهای جهانی
۴. کفپوش چسبنده (Sticky Flooring) :
یکی دیگر از الزامات اتاق تمیز کفپوش چسبنده است. این کفپوش ها بهترین راه برای مراقبت از آلودگی های پا یا چرخ ترالی است. کفپوش ها، بهتر از تشکهای چسبنده عمل می کنند چرا که بادوامتر و مؤثرتر هستند. همچنین در صورت تمیز کردن و مراقبت مناسب، میتوانند ۳ تا ۵ سال دوام بیاورند. اگر فضای تمیز شما استاندارد بالایی برای تمیزی دارد، کفپوش ها به اتاق تمیز شما کمک بسیاری می کند.
تکنیک های مناسب لباس پوشیدن در کلین روم برای رعایت الزامات اتاق تمیز
در الزامات کلین روم، فرآیند لباس پوشیدن ممکن است مشکل به نظر برسد، اما باید به این نکته توجه داشت که برای نصب و نگهداری اتاق تمیز پول زیادی هزینه می شود. بنابراین اگر از آن دارایی محافظت می کنید و اتاق تمیز خود را به همان اندازه تمیز نگه می دارید، این کار اهمیت خود را دو چندان نشان می دهد. اما دقیقاً چه کاری باید انجام دهید تا مطمئن شوید که شما و کارکنان شما از پروتکل مناسب پیروی می کنند؟ این کار در ابتدای امر نیازمند یک روش اجرایی استاندارد است.
اگر همه افراد دقیقاً روند مشابهی را دنبال کنند و مناطق مختلف فضای لباس پوشیدن را درک کنند، کنترل آلودگی و ذرات معلق در هوا بسیار ساده تر خواهد بود. به طور کلی، بیشتر فضاهای تعویض لباس دارای یک منطقه “لباس پوشیدن” و یک منطقه “تمیزتر” هستند. اطمینان حاصل کنید که کارمندان این مرزها را درک می کنند و می دانند در چه مرحله ای از فرآیند لباس پوشیدن، باید در کدام منطقه بایستند. در ادامه نمونه ای از فرآیند لباس پوشیدن استاندارد آورده شده است. با این حال، به یاد داشته باشید که اکثر فرآیندهای لباس پوشیدن بسته به استانداردی که شما باید به آن پایبند باشید، متفاوت خواهد بود.
عطر و لوازم آرایشی
- اگر در اتاق تمیز کار می کنید، فرآیند لباس پوشیدن حتی قبل از اینکه به سر کار برسید شروع می شود. مهم است که به یاد داشته باشید که محصولاتی مانند عطر، لوازم آرایش، ژل مو، بخار و محصولاتی که ذرات اضافی تولید می کنند استفاده نکنید.یکی از الزامات کلین روم که به تمیز نگه داشتن اتاق تمیز کمک می کند این است که، هر فردی که وارد اتاق می شود از این نوع محصولات استفاده نکند.
وسایل شخصی
- وسایل شخصی مانند جواهرات نیز باید قبل از رفتن به اتاق جدا شوند. آنها، درست مانند لوازم آرایشی، ذرات اضافی و غیر ضروری را در هوا آزاد می کنند.
کفش ها
- یکی از مهم ترین الزامات اتاق تمیز که حتما باید رعایت شود، تمیز بودن کفش ها است. کفش ها هنگام راه رفتن انواع کثیفی و گرد و غبار را جمع می کنند. وقتی وارد ساختمان میشوید، کفشهای خود را عوض کنید، و پس از ورود به قسمت روپوش، مطمئن شوید که روی یک تشک چسبناک قدم گذاشتهاید تا ذرات اضافی از بین ببرد.
منطقه لباس پوشیدن
- اکنون وارد اتاق لباس می شوید و بیشتر مکان ها دارای یک منطقه "لباس پوشیدن" هستند که از آنجا شروع می کنید. برای از بین بردن آلودگی ذرات لباس ها، حتما یک سری دستکش بپوشید. هنگام لباس پوشیدن، به یاد داشته باشید که از سر تا پا لباس بپوشید. این کار ذرات را از افتادن بر روی قطعات از قبل پوشیده مانند روپوش و چکمه حذف می کند.
پوشش موی سر از مهم ترین الزامات اتاق تمیز
- یکی از مهم ترین منابع آلودگی، موهای انسان هستند. به همین دلیل، استفاده از پوشش سر مناسب الزامات اتاق تمیز است. ابتدا روکش موی خود را بپوشید. مطمئن شوید که فقط قسمت داخلی آن را لمس کرده اید، و قبل از حرکت، مطمئن شوید که تمام موها پوشیده شده است. پس از این، بسته به استانداردهای اتاق تمیز خود، ممکن است مجبور شوید یک پوشش اضافی نیز بپوشید.
پوشش های یکپارچه
- پوشیدن روپوش اتاق تمیزCoverall) ) یکی از مهم ترین مراحل ورود به محیط های کنترل شده است. روش صحیح پوشیدن روپوش، تضمین کننده حفظ پاکیزگی و جلوگیری از آلودگی محصولات است. اگر روپوش شما یک تکه است، از قسمت پاها شروع کرده و به سمت بالا حرکت کنید. اگر روپوش دو تکه است، ابتدا قسمت بالاتنه را بپوشید و سپس بنشینید تا قسمت پایین تنه را بپوشانید. دقت کنید که روپوش با زمین یا دیوارها تماس پیدا نکند. همچنین، تمامی زیپ ها را به دقت و محکم ببندید تا هیچ منفذی برای ورود آلودگی وجود نداشته باشد.
چکمه یا روکش کفش
- پس از پوشیدن روپوش، نوبت به پوشیدن چکمه یا روکش کفش میرسد. این مرحله یکی از مهم ترین مراحل الزامات اتاق تمیز است، زیرا کف کفشها یکی از اصلیترین منابع آلودگی هستند. برای پوشیدن راحتتر و جلوگیری از آلودگی روپوش، روی نیمکت بنشینید. شلوار خود را به طور کامل داخل چکمه یا روکش کفش فرو ببرید تا از ورود ذرات از قسمت پایین پا جلوگیری شود. پس از پوشیدن چکمه یا روکش کفش، از قسمت "لباس پوشیدن" عبور نکنید و مستقیماً وارد قسمت "تمیزتر" اتاق لباس شوید. اگر اتاق تمیز شما مجهز به دستگاه پخش خودکار کاور کفش است، برای اطمینان از تمیزترین سطح، از این دستگاه استفاده کنید.
عینک دان یا شیلد
- در محیط های کنترل شده باید فضایی برای قراردادن عینک یا محافظ صورت، تعبیه شود. برخی از اتاق های تمیز به این سطح از محافظت نیاز ندارند، بنابراین ممکن است بتوانید این بخش را نادیده بگیرید. در اتاق های تمیز با سطح Biosafety Level بالا، خطر آلودگی به عوامل بیماری زا بسیار بالاست و استفاده از محافظ صورت الزامی است.
دستکش
- استفاده از تجهیزات حفاظتی فردی مانند دستکش از اهمیت ویژهای در الزامات کلین روم برخوردار است. بسته به پروتکل کاری خود، حداقل یک جفت دستکش را در اتاق تمیز استفاده نمایید. در کلین روم هایی که سطح بالایی از تمیزی و پارتیکل نیاز باشد، بایستی دستکش دومی را نیز بپوشید. سرآستین دستکش را روی آستین خود بیاندازید.
بخش ورودی
- اکنون که به درستی لباس پوشیده اید، می توانید وارد اتاق تمیز شوید. به یاد داشته باشید که در این مرحله شما کاملا قرار است "تمیز" باشید، بنابراین اگر قبل از ورود به داخل چیزی را لمس کنید، باید از نو شروع کنید، یا حداقل دستکش خود را عوض کنید.
در نهایت درباره الزامات مهم اتاق تمیز در شرکت توسعه کیفیت
الزامات اتاق تمیز نیازمند رعایت دقیق استانداردها و دستورالعملهای مشخصی است که تنها با آگاهی و دانش کافی در این زمینه امکانپذیر است. تیم متخصص ما در شرکت توسعه کیفیت با سالها تجربه در ارائه خدمات مشاوره و راهنماییهای تخصصی، آماده است تا شما را در طراحی، اجرا و بهینهسازی اتاقهای تمیز یاری کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.
برای دوره های آموزشی در کلین روم، با ما تماس بگیرید. جلسات مشاوره ما رایگان است.
مطالب دیگر در خصوص اتاق تمیز
جهت مشاهده کلیک کنید
جهت مشاهده کلیک کنید
جهت مشاهده کلیک کنید